• Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Sosial
  • Hadisə
  • Araşdırma
  • Bölgə
  • Dünya
  • İdman
  • Şou-biznes
  • Video

© 2022 Qanuntv.az - Bütün hüquqlar qorunur.

Xəbərlər istinad verilmədən götürülə, qanuna zidd olaraq nüsxələnə və başqa yerdə yayımlana bilməz.

QanunTv.az

  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Əlaqə
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Sosial
  • Hadisə
  • Araşdırma
  • Bölgə
  • Dünya
  • İdman
  • Şou-biznes
  • Video
backend

Çin də İrandan üz döndərir – TƏHLİL [xfvalue_red]

24 Ara, 22 - 22:08

Çin də İrandan üz döndərir – TƏHLİL


Çin Xalq Respublikasının lideri Si Cinpinin Səudiyyə Ərəbistanına səfəri cənub qonşumuzun ciddi narazılığına səbəb olub. Çin liderinin Səudiyyə Ərəbistanına 4 mlrd. dollarlıq müdafiə məhsullarını satmaq təklifi Tehranda İrana zərbə kimi qəbul edilib. Apardığı uğursuz xarici siyasət ən yaxın dostlarını da molla rejimindən üz döndərməyə məcbur edir.

"Kaspi" qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib:

Son 20 ildə nəhəng iqtisadi sıçrayış edərək ABŞ-dan sonra dünyanın ən böyük ikinci iqtisadiyyatına malik ölkəsinə çevrilən Çinin yaxın 10 il ərzində ümumi daxili məhsul istehsalına görə ABŞ-ı da geridə qoyacağı proqnoz edilir. Dörd ildir başlayan və bu günə qədər gah azalan, gah yüksələn xətlə inkişaf edən Çin-ABŞ “ticarət müharibəsi” də bu kontekstdə pik həddə çatıb. Çinlə ABŞ arasında iqtisadi və siyasi hegemonluq mübarizəsi artıq dünyanın əksər bölgələrini əhatə etməkdədir. İş o yerə çatıb ki, Çin getdikcə Yaxın Şərqdə də möhkəmlənməyə, Birləşmiş Ştatları oradan sıxışdırıb çıxarmağa başlayıb. Keçən həftə Səudiyyə Ərəbistanına səfər edən Çin Xalq Respublikasının lideri Si Cinpin ABŞ-ın bölgədə ən yaxın müttəfiqi hesab edilən bu ölkə ilə yaxınlaşma xətti götürdüyünü bəyan edib. Burada birdən-birə üç - Səudiyyə-Çin, Çin-Körfəz Əməkdaşlıq Şurası və Çin-Ərəb sammitləri keçirilib.

Təbii ki, Çinin Fars körfəzindəki tərəfdaşı olan İran üçün bu yaxınlaşma sərfəli deyil. Bu səbəbdən də İran Pekindən incik düşüb. Tehran regionda əzəli rəqibi kimi gördüyü Səudiyyə ilə Pekinin yaxınlaşmasını özü üçün təhlükə kimi nəzərdən keçirir.
Çin də İrandan üz döndərir – TƏHLİL

Səudiyyə-İran qarşıdurması nədən qaynaqlanır?

Məlumat üçün bildirək ki, iki qonşu dövlət - Səudiyyə Ərəbistanı və İran arasında regional liderlik uğrunda uzun illərdir şiddətli mübarizə gedir. 2011-ci ildə ərəb dünyasını bürümüş üsyanlar regionda siyasi qeyri-sabitliyin yaranmasına səbəb oldu. İran və Səudiyyə Ərəbistanı həmin hadisələrdən təsir dairələrini genişləndirmək üçün istifadə etdilər, xüsusilə, Suriya, Bəhreyn və Yəməndə. Tehranın məqsədi Aralıq dənizindən İranadək uzanan ərazini nəzarəti altında saxlamaqdır. Səudiyyə isə buna qarşıdır. İki ölkə arasında məzhəb qarşıdurması da güclüdür. Səudiyyə Ərəbistanını əsas sünni oyunçular olan Körfəz dövlətləri - BƏƏ, Küveyt və Bəhreyn, eyni zamanda Misir və İordaniya dəstəkləyir. İranın tərəfində isə Livan və Suriya durur. Çoxları bu iki ölkə arasındakı münasibətləri “soyuq müharibə” dövründəki ABŞ-SSRİ qarşıdurmasına bənzədir. Düzdür, İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında birbaşa hərbi toqquşmalar baş vermir. Lakin bütün region boyu baş verən hərbi qarşıdurmalarda tərəflər özlərinə yaxın bildikləri tərəflərə dəstək verirlər. Bunun əyani təsdiqini Suriyada və Yəməndə görmək mümkündür.

Çin illər uzunu hər iki ölkə ilə balanslı münasibətlər qurub. Lakin belə görünür indi İrandan kənar gəzməyə çalışır.
Çin də İrandan üz döndərir – TƏHLİL

Pekin Tehranı kənara atır

Həqiqətən də, reallıq budur ki, fars molla rejimi dünyada ən mənfi imicə malik ölkələrdən birinə çevrilir. Ölkədəki etirazlara sərt reaksiyası, Rusiya-Ukrayna müharibəsində işğalçı Rusiyanı silah-sursat, hərbi texnika ilə təchiz etməsi İrana qarşı mənfi münasibəti daha da gücləndirib. Qonşuları ilə gərginliyi də bura daxil etsək, o zaman İranın bu siyasətinin onu məhvə apardığını proqnoz etmək elə də çətin görünmür. Ən əsası, uzun illərdir yaxın münasibətlərdə olduğu ölkələr - Rusiya və Çin də İranla münasibətlərə yenidən baxır. Rusiya rəsmi Tehranın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı tutduğu mövqeyi bəyənmir. Çin də daha praqmatik ölkə olan Səudiyyə ilə münasibətləri gücləndirməyə start verib. Son illər Səudiyyə Ərəbistanı Pekinin regionda əsas strateji tərəfdaşlarından birinə çevrilib. Çin liderinin Səudiyyə Ərəbistanına 4 mlrd. dollarlıq müdafiə məhsullarını satmaq təklifi İrana zərbə kimi qəbul edilib. Çin diplomatik təmaslarda və hərbi əməkdaşlıqda bərabərlik siyasəti yürütdüyünü bəyan etsə də, bu cavab İranı sakitləşdirməyib. Məlumat üçün bildirək ki, 2016-cı ildə Çin həm Səudiyyə Ərəbistanı, həm də İranla hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq sazişləri imzalayıb. 2017 və 2019-cu illərdə hər iki ölkə ilə ayrı-ayrılıqda hərbi təlimlər keçirib.

Ötən həftə Səudiyyə Ərəbistanına səfərini başa vuraraq Pekinə dönən Çin liderinin yaxınlarda İrana gedəcəyi bildirilsə də, bu, Tehranı sakitləşdirməyib. Artıq İranın xarici işlər nazirinin Asiya-Sakit okean regionu üzrə müavini etiraz əlaməti olaraq Çinin İrandakı səfirini nazirliyə söhbətə çağırıb. Tehran Hörmüz boğazındakı mübahisəli adalara Çinin dəstəyini ifadə edən Körfəz Əməkdaşlıq Təşkilatının birgə bəyanatından da narazı qalıb. Birgə bəyanatda həmçinin İranın nüvə probleminin həllinin vacibliyi, eləcə də molla rejiminin “regionda sabitliyi pozan praktikalar”, “terror təşkilatlarına dəstək” və “PUA texnologiyasının təşviqi”ndə iştirakı vurğulanır.
Çin də İrandan üz döndərir – TƏHLİL
Tehranı sakitləşdirməyə çalışan Pekin Si Cinpinin səfərindən dörd gün sonra baş nazirin müavini Hu Çunxuanı İrana göndərib. O da Tehranda ev sahibini əmin edib ki, Çin hakimiyyəti xarici ölkələrin İranın daxili işlərinə müdaxiləsinə qarşıdır və İslam Respublikasının milli xüsusiyyətlərinə hörmət edərək onun suverenliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir.

Çin ərəb dünyasında ABŞ-a alternativ ola biləcəkmi?

Yeri gəlmişkən, Qərb mediası yazır ki, Çin və ərəb dünyası arasında müttəfiqlik Amerikanın öz xarici siyasətinə yenidən baxması zərurətindən xəbər verən “sarı vərəqə”yə çevrilib. Hələlik ölkələr yalnız ticarət sazişləri bağlayıb, lakin Pekin bu əməkdaşlıqda siyasi aspektlərdən uzaqlaşa bilməyəcək. Vaşinqtonun qorxmalı olduğu da budur. “Çin lideri müxtəlif sahələri əhatə edən 29,3 milyard dollarlıq 35-dən çox əməkdaşlıq müqaviləsi imzaladığı üç günlük turunu başa vurduqdan sonra Ər-Riyadı tərk edib” deyə qərb mediası yazır. Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd bin Salman isə səfəri “Çin ilə münasibətlərdə yeni tarixi mərhələ” adlandırıb.

ƏLAQƏDAR XƏBƏRLƏR

backend
G20 liderlərinin sammiti başa çatdı
backend
Macarıstanın türk dünyası ilə inteqrasiyası güclənir - TƏHLİL
backend
Prezident Səudiyyə Ərəbistanın XİN rəhbərini qəbul edib
backend
#Shusha həştəqi kraliçanın vəfatı xəbərindən sonra 2-ci sırada yer alıb
backend
Prezidentin İtaliya səfəri: “Böyük yeddilik” üzvü ilə münasibətlərdə unikal məqamlar – TƏHLİL
[prev-url][/prev-url]

ÇOX OXUNAN

backend
İntim videoları yayılan FHN polkovnikinin istintaqı yekunlaşdı: İki qadın zərərçəkmiş qismində tanındı
2 Ara, 22 - 22:041 330

XƏBƏR LENTİ

Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
11:1610 Tem
DYP yağmurlu hava şəraiti ilə bağlı hərəkət iştirakçılarına müraciət edib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:3710 Tem
Azərbaycan neftinin qiyməti 76 dolları keçib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:4910 Tem
Diplomatların peşə bayramı günü münasibətilə Gülüstan sarayında rəsmi qəbul təşkil olunub [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
11:009 Tem
Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:009 Tem
KİV: İsrail və HƏMAS Qəzzada atəşkəsə yaxındır [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
07:039 Tem
Aran təhsil idarəsinə və Yevlax rayon təhsil sektoruna minnətdarlığımı bildirirəm [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
06:339 Tem
ABŞ Günəş və külək enerjisi subsidiyalarının verilməsini dayandırır [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
11:008 Tem
Naxçıvanda min bir dərdə dərman olan suyun sirri nədir? [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:008 Tem
Norveç Aİ-dən sonra Rusiyanın iki şirkətinə sanksiyalar tətbiq edəcək [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:008 Tem
Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutuna rektor təyin olunub [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
14:337 Tem
Azərbaycana gələn turistlər ən çox nədən narazıdırlar? – ARAŞDIRMA [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
14:027 Tem
“The Gulf Observer”: Ermənilərin Azərbaycanın mədəni irsini məhv etməsi bütün bəşəriyyətə qarşı vandalizmdir [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
13:047 Tem
Son dövrlərdə körpələrə qoyulan qəribə adlar - Əsğər, Dua, Koroğlu, Nənəş, Binəli, Dağlar..... [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
11:567 Tem
Qida və infrastruktur üzrə 900 bağçada monitorinqlər keçirilib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
11:237 Tem
Sabah 4 fənn üzrə MİQ imtahanları keçiriləcək [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:127 Tem
Xaricdəki diplomatlarımız Bakıya ÇAĞIRILDI [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:297 Tem
İraqın şimalında əməliyyat zamanı şəhid olan türk hərbçilərin sayı 8-ə çatıb - YENİLƏNİB [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:047 Tem
Şuşada ilk dəfə Aşura ilə əlaqədar qanvermə aksiyası keçirilib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
17:355 Tem
Mingəçevirdə çayda iki kater toqquşub, xəsarət alanlar var [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:485 Tem
Ərdoğan: Azərbaycan və Rusiya problemin öhdəsindən gəlmək səviyyəsinə malik dost ölkələrdir [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:085 Tem
Dövlət Dəniz və Liman Agentliyi zərərdən mənfəətə keçib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:345 Tem
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:285 Tem
Tramp: Gələn həftə Qəzzada atəşkəslə bağlı razılaşma əldə oluna bilər [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
08:375 Tem
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb - YENİLƏNİB [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
18:184 Tem
İlham Əliyevlə Pezeşkianın Xankəndidə görüşü keçirilir [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
17:224 Tem
Xankəndi Qafqazın yen inkişaf mərkəzinə çevriləcək - Ərdoğan [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:144 Tem
Emoməli Rəhmon: "Tacikistan ECO-ya üzv ölkələrlə ticarət dövriyyəsini artırmaqda maraqlıdır" [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
15:054 Tem
Şuşa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm paytaxtı seçilib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
14:214 Tem
Günün qoroskopu: Qorxma, çünki hər yeni gün yeni bir nəfəsdir [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
07:394 Tem
Ağ Evdə UFC döyüşü keçiriləcək [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
07:154 Tem
Şəhərlərin gələcəyi Bakıda qurulur: Azərbaycan şəhərsalma sahəsində qlobal səviyyədə növbəti imzasını atır - TƏHLİL [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:253 Tem
İlham Əliyev Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış olub [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
15:383 Tem
Azərbaycanda bu il dövlət qurumlarını hədəfə alan 1,4 milyona yaxın zərərli elektron poçt bloklanıb [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
14:563 Tem
Ermənistan parlamenti "Elektrik şəbəkələri"nin milliləşdirilməsi layihəsini təsdiqləyib [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
14:263 Tem
“Anadolu Qartalı - 2025” beynəlxalq təlimində 75 hərbi təyyarə iştirak edir [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:563 Tem
Rusiya XİN: Moskva və Bakı münasibətləri strateji müttəfiqlik xarakteri daşıyır [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
10:313 Tem
Azərbaycan neftinin qiyməti 74 dollara yaxınlaşır [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:563 Tem
Sabunçu və Suraxanının bəzi ərazilərində qaz olmayacaq [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:353 Tem
Bu gün MİQ imtahanları başlayır - TƏQVİM [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
09:093 Tem
7-ci sinif şagirdini maşın vurub öldürdü [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
08:333 Tem
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış edirlər [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:462 Tem
Şabranda meşə yanır [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:252 Tem
Sabirabadla Hacıqabulun kəndlərinin qazı KƏSİLƏCƏK [xfgiven_red][xfvalue_red][/xfgiven_red]
16:072 Tem
Bütün xəbərlər

© 2022 QanunTv.az - Bütün hüquqlar qorunur.

Xəbərlər istinad verilmədən götürülə, qanuna zidd olaraq nüsxələnə və başqa yerdə yayımlana bilməz.

  • Ana Səhifə
  • Haqqımızda
  • Əlaqə